Πλησιάζει η ώρα για τον ΕΝΦΙΑ

Πάνω από 6,4 εκατομμύρια φυσικά πρόσωπα και περισσότερα από 50.000 νομικά πρόσωπα θα λάβουν εντός του Σεπτεμβρίου του τρέχοντος έτους, μέσω του συστήματος ΤΑΧΙSnet, τα ειδοποιητήρια για την πληρωμή του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) του 2018.

Ο φόρος θα υπολογιστεί με βάση την ακίνητη περιουσία κάθε φυσικού και νομικού προσώπου, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί την 1η-1-2018 με βάση τα στοιχεία των ηλεκτρονικά υποβληθεισών δηλώσεων Ε9 των ετών 2010-2018 που είναι καταχωρημένες στην ηλεκτρονική εφαρμογή «Περιουσιολόγιο» του συστήματος ΤΑΧΙSnet, στον διαδικτυακό τόπο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.aade.gr). Παρά το γεγονός, όμως, ότι θα ληφθεί υπόψη η κατάσταση της ακίνητης περιουσίας κάθε φυσικού και νομικού προσώπου, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί την 1η-1-2018, ο προσδιορισμός των οφειλόμενων ποσών ΕΝΦΙΑ για όλους τους υπόχρεους θα γίνει με βάση τις φορολογητέες αξίες των ακινήτων όπως αυτές διαμορφώθηκαν 5,5 μήνες αργότερα, από τις 12-6-2018, όταν έγινε αναπροσαρμογή των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων σε μεγάλο αριθμό περιοχών της χώρας.

Σύμφωνα με στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η «Ν», ο κύριος  ΕΝΦΙΑ που θα πληρώσουν φέτος όσοι φορολογούμενοι έχουν ακίνητα σε περιοχές όπου καταγράφηκαν σημαντικές μειώσεις αντικειμενικών τιμών αφετηρίας (τιμών ζώνης ανά τετραγωνικό μέτρο), καθώς επίσης και σε «λαϊκές» περιοχές όπου οι αντικειμενικές τιμές ζώνης παρέμειναν αμετάβλητες στα 550 ευρώ ανά τ.μ. και στα 1.050 ευρώ ανά τ.μ. θα είναι μειωμένος κατά 1,77% έως και 34,78%. Αντιθέτως, σε όσες περιοχές οι νέες αντικειμενικές τιμές ζώνης σημείωσαν σημαντική άνοδο, ο κύριος ΕΝΦΙΑ που θα κληθούν να πληρώσουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα είναι αυξημένος κατά 3,57% έως και 53,33%. 

Στην πλειονότητα των περιοχών, πάντως, ο κύριος ΕΝΦΙΑ του 2018 θα είναι ίδιος με πέρυσι, καθώς οι αντικειμενικές τιμές με βάση τις οποίες θα υπολογιστεί ο συγκεκριμένος φόρος είτε έχουν μεταβληθεί ελάχιστα (αυξήθηκαν ή μειώθηκαν σε ποσοστά χαμηλότερα του 10%) είτε παρέμειναν αμετάβλητες. Γενικά, ο αριθμός των φορολογουμένων που θα κληθούν να πληρώσουν ΕΝΦΙΑ ίδιο ή μειωμένο σε σύγκριση με πέρυσι φθάνει τους 5.446.143 ή το 85% του συνόλου των υπόχρεων φυσικών προσώπων, ενώ οι φορολογούμενοι που θα υποχρεωθούν να καταβάλουν αυξημένο ΕΝΦΙΑ θα είναι μόλις 946.671 ή το 15% του συνόλου των υπόχρεων.
 
Αλλαγές στον κύριο ΕΝΦΙΑ

Στην εξέλιξη αυτή συνέβαλε και το γεγονός ότι η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, ταυτόχρονα με την αναπροσαρμογή των αντικειμενικών τιμών, παρενέβη νομοθετικά, καταθέτοντας στη Βουλή και ψηφίζοντας διατάξεις με τις οποίες διευρύνθηκαν κατά 50 ευρώ το 1ο και το 3ο κλιμάκιο υπολογισμού του κύριου ΕΝΦΙΑ, ώστε εκατοντάδες χιλιάδες φορολογούμενοι με ακίνητα σε «φθηνές» και «λαϊκές» περιοχές να μη μεταβούν σε υψηλότερα κλιμάκια υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ (όπου ισχύουν μεγαλύτεροι βασικοί συντελεστές φόρου), εξαιτίας αυξήσεων στις αντικειμενικές τιμές ζώνης. 
 
Συγκεκριμένα:

α) Το ανώτατο όριο του 1ου κλιμακίου, στο οποίο αντιστοιχεί συντελεστής κύριου ΕΝΦΙΑ 2 ευρώ ανά τ.μ. αυξήθηκε από 500 σε 550 ευρώ ανά τ.μ. και έτσι περιορίστηκε στα 551 έως 750 ευρώ ανά τ.μ. το εύρος των τιμών ζώνης που καλύπτει το 2ο κλιμάκιο, στο οποίο ισχύει συντελεστής κύριου ΕΝΦΙΑ 2,8 ευρώ ανά τ.μ. Έτσι, σε περιοχές στις οποίες οι αντικειμενικές τιμές ζώνης των ακινήτων ανέρχονταν σε 500 ευρώ ανά τ.μ. και μετά από μια αύξηση 10% έφθασαν στα 550 ευρώ ανά τ.μ. οι ιδιοκτήτες των ακινήτων αυτών παρέμειναν στο 1ο κλιμάκιο υπολογισμού του κύριου ΕΝΦΙΑ με αποτέλεσμα ο βασικός συντελεστής του φόρου αυτού να μην αυξηθεί από τα 2 στα 2,8 ευρώ ανά τ.μ., αλλά να διατηρηθεί στα 2 ευρώ ανά τ.μ.

Επιπλέον σε περιοχές όπου η τιμή ζώνης παρέμεινε στα 550 ευρώ ανά τ.μ., ο κύριος ΕΝΦΙΑ του 2018 θα είναι μειωμένος για τους ιδιοκτήτες, καθώς τα ακίνητα που βρίσκονται στις περιοχές αυτές «έπεσαν» από το 2ο στο 1ο κλιμάκιο υπολογισμού του φόρου, οπότε ο συντελεστής με βάση τον οποίο προσδιορίζεται ο φόρος μειώθηκε αυτόματα από τα 2,8 στα 2 ευρώ ανά τ.μ.

β) Το ανώτατο όριο του 3ου κλιμακίου, στο οποίο αντιστοιχεί συντελεστής κύριου ΕΝΦΙΑ 2,9 ευρώ ανά τ.μ. αυξήθηκε από 1.000 σε 1.050 ευρώ ανά τ.μ. και έτσι περιορίστηκε στα 1.051 έως 1.500 ευρώ ανά τ.μ. το εύρος των τιμών ζώνης που καλύπτει το 4ο κλιμάκιο, στο οποίο ισχύει συντελεστής 3,7 ευρώ ανά τ.μ. Έτσι, σε περιοχές στις οποίες οι αντικειμενικές τιμές ζώνης των ακινήτων ανέρχονταν σε 800-1.000 ευρώ ανά τ.μ. και μετά την επιβολή αυξήσεων έφθασαν τα 1.050 ευρώ ανά τ.μ. οι ιδιοκτήτες των ακινήτων παρέμειναν στο 3ο κλιμάκιο υπολογισμού του κύριου ΕΝΦΙΑ με αποτέλεσμα ο βασικός συντελεστής του φόρου αυτού να μην αυξηθεί από τα 2,9 στα 3,7 ευρώ ανά τ.μ., αλλά να διατηρηθεί στα 2,9 ευρώ ανά τ.μ.

Επιπλέον σε περιοχές όπου η τιμή ζώνης παρέμεινε αμετάβλητη στα 1.050 ευρώ ανά τ.μ., ο κύριος ΕΝΦΙΑ του 2018 θα είναι μειωμένος για τους ιδιοκτήτες, καθώς τα ακίνητα που βρίσκονται στις περιοχές αυτές «έπεσαν» από το 3ο στο 2ο κλιμάκιο υπολογισμού του φόρου, οπότε ο συντελεστής με βάση τον οποίο προσδιορίζεται ο φόρος μειώθηκε αυτόματα από τα 3,7 στα 2,8 ευρώ ανά τ.μ.

 Με τις παραπάνω τροποποιήσεις οι ιδιοκτήτες ακινήτων, στη συντριπτική τους πλειονότητα, θα καταβάλουν φέτος ίδια με πέρυσι ποσά κύριου ΕΝΦΙΑ καθώς παρέμειναν στο ίδιο κλιμάκιο συντελεστή κύριου φόρου, είτε επειδή οι αντικειμενικές τιμές των ακινήτων τους έμειναν αμετάβλητες είτε επειδή ακόμη και μετά τις αυξήσεις ή τις μειώσεις των αντικειμενικών τιμών δεν προκλήθηκε μετάβασή τους σε άλλα υψηλότερα ή χαμηλότερα κλιμάκια επιβολής του φόρου.
 
Αύξηση αφορολογήτου στον συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ

Για τους ιδιοκτήτες που πλήρωναν μέχρι πέρυσι και συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ αυξήθηκε κατά 50.000 ευρώ, από τις 200.000 στις 250.000 ευρώ, το αφορολόγητο όριο του συγκεκριμένου φόρου. Στην κλίμακα του συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ, όπως ίσχυε πριν από την αύξηση του αφορολογήτου, εφαρμοζόταν συντελεστής φόρου 0,1% στο κλιμάκιο φορολογητέας αξίας από τα 200.000,01 έως τα 250.000 ευρώ και προέκυπτε φόρος 50 ευρώ. Τώρα πλέον στο κλιμάκιο αυτό αντιστοιχεί μηδενικό ποσό συμπληρωματικού ΕΝΦΙΑ, οπότε όσοι φορολογούμενοι κατέχουν αστική ακίνητη περιουσία (κτίσματα και εντός σχεδίων πόλεων εδαφικές εκτάσεις) συνολικής αντικειμενικής αξίας από 200.000,01 έως 250.000 ευρώ δεν θα πληρώσουν φέτος τον συγκεκριμένο φόρο. Όσοι κατέχουν αστική ακίνητη περιουσία συνολικής αντικειμενικής αξίας άνω των 250.000 ευρώ θα πληρώσουν φέτος συμπληρωματικό ΕΝΦΙΑ μειωμένο κατά 50 ευρώ σε σύγκριση με το 2017. 

 Μετά από όλες τις παραπάνω τροποποιήσεις:

1) Ο ΕΝΦΙΑ του 2018 θα είναι μειωμένος για 1.470.962 φυσικά πρόσωπα. Από τα φυσικά αυτά πρόσωπα: 

•  893.032 θα δουν στα εκκαθαριστικά τους μείωση έως 50 ευρώ (12 ευρώ κατά μέσο όρο)
•  351.090 θα δουν τον ΕΝΦΙΑ μειωμένο κατά 50-100 ευρώ
•  213.483 θα δουν μείωση από 100-150 ευρώ στον οφειλόμενο ΕΝΦΙΑ.
•  13.357 θα δουν μείωση πάνω από 500 ευρώ.

2) Για 3.995.181 φυσικά πρόσωπα (62% του συνόλου) δεν θα υπάρχει καμία μεταβολή στον φετινό ΕΝΦΙΑ.

3) Για 946.671 φυσικά πρόσωπα (15% του συνόλου) ο οφειλόμενος ΕΝΦΙΑ για το 2018 θα είναι αυξημένος. Από τα φυσικά αυτά πρόσωπα:

•  737.709 θα δουν μια μικρή αύξηση στον ΕΝΦΙΑ, η οποία δεν θα ξεπερνά τα 50 ευρώ.
•  100.161 θα δουν τον ΕΝΦΙΑ αυξημένο κατά 50,01 έως 100 ευρώ.
•  91.466 θα διαπιστώσουν ότι ο ΕΝΦΙΑ είναι αυξημένος κατά 100,01 έως 500 ευρώ.
•  17.335 θα δουν μεγάλη αύξηση στον ΕΝΦΙΑ πάνω από 500 ευρώ.

4) Αντίστοιχα στα εκκαθαριστικά που θα λάβουν τα νομικά πρόσωπα θα υπάρχει:

•   αύξηση του ΕΝΦΙΑ άνω των 50 ευρώ στο 9%
•   αύξηση του ΕΝΦΙΑ έως 50 ευρώ στο 5%
•   καμία μεταβολή του ΕΝΦΙΑ στο 25%
•  μείωση του ΕΝΦΙΑ στο 61%.

Υποβολή διορθωτικών δηλώσεων Ε9

 Όπως ήδη έχει επισημάνει η «Ν», οι φορολογούμενοι έχουν το δικαίωμα να υποβάλουν ηλεκτρονικά τροποποιητικές δηλώσεις στοιχείων ακινήτων (Ε9) για την ορθή αποτύπωση της περιουσιακής κατάστασής τους, ώστε να αποτρέψουν τυχόν υπερχρεώσεις στα εκκαθαριστικά του ΕΝΦΙΑ του 2018, τα οποία πρόκειται να λάβουν εντός του Σεπτεμβρίου. Ωστόσο, η υποβολή των δηλώσεων αυτών συνεπάγεται την επιβάρυνση με πρόστιμα εκπρόθεσμης υποβολής ύψους τουλάχιστον 100 ευρώ.

Η υποβολή διορθωτικών δηλώσεων στοιχείων ακινήτων (Ε9) είναι δυνατή μέσω της εφαρμογής «Ε9 Περιουσιολόγιο» που βρίσκεται στο λογαριασμό κάθε φορολογούμενου στο σύστημα TAXISnet (στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.aade.gr). 

Όποιος φορολογούμενος διαπιστώσει ότι έχει κάνει λάθη ή ότι έχει υποπέσει σε παραλείψεις κατά τη συμπλήρωση ενός ή περισσοτέρων από τα έντυπα Ε9 που είναι ηλεκτρονικά καταχωρημένα στον λογαριασμό του σύστημα TAXISnet για τα έτη 2010-2018, στην εφαρμογή «Ε9 Περιουσιολόγιο», έχει το δικαίωμα να εισέλθει στην εφαρμογή αυτή και να επιλέξει το έτος για το οποίο θέλει να υποβάλει τη νέα, τροποποιητική (διορθωτική) δήλωση. 

Το σύστημα ΤΑΧΙSnet θα του εμφανίσει την εικόνα της ακίνητης περιουσίας του, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί την 1η Ιανουαρίου του έτους που θα έχει επιλέξει, βάσει των αρχικών και τροποποιητικών δηλώσεων που ήδη έχει υποβάλει μέχρι και το επιλεχθέν έτος. 

Πάνω στην εικόνα αυτή μπορεί να επέμβει και να διορθώσει τα λανθασμένα στοιχεία που έχει αναγράψει ή να καλύψει τις όποιες παραλείψεις του διαπιστώσει. Αν επιλέξει να διορθώσει στοιχεία δηλώσεων Ε9 ενός ή περισσοτέρων ετών της περιόδου 2010-2017, οι όποιες αλλαγές επιφέρει στην εικόνα της περιουσιακής του κατάστασης θα μπορούν να μεταφερθούν και στα Ε9 των υπολειπόμενων μέχρι το 2018 επόμενων ετών, οπότε θα μεταβληθεί και η εικόνα της περιουσιακής κατάστασης, όπως αυτή είχε διαμορφωθεί την 1η-1-2018.

 Αν πραγματοποιηθεί μία μόνο διόρθωση στη δήλωση Ε9 ενός μόνο από τα έτη 2010-2018, τότε θα επιβληθεί ένα μόνο πρόστιμο εκπρόθεσμης υποβολής ύψους 100 ευρώ. Αν όμως γίνουν περισσότερες της μιας διορθώσεις και σε περισσότερα του ενός έτη, τότε θα καταλογιστεί πρόστιμο εκπρόθεσμης υποβολής ύψους 100 ευρώ τόσο για το πρώτο έτος υποβολής της διορθωτικής δήλωσης όσο και για κάθε ένα από τα επόμενα έτη μέχρι και το 2018. 

Μετά την ηλεκτρονική υποβολή διορθωτικής δήλωσης Ε9 με σκοπό τη μείωση του αρχικώς βεβαιωθέντος ΕΝΦΙΑ για ένα ή περισσότερα από τα έτη 2014-2017 θα εκδοθεί νέο εκκαθαριστικό ΕΝΦΙΑ μόνο για κάθε έτος για το οποίο προκύπτει μείωση του φόρου μέχρι 300 ευρώ. Στην περίπτωση αυτή το όποιο ποσό προστίμου ή προστίμων εκπρόθεσμης υποβολής καταλογιστεί στον φορολογούμενο θα μπορεί να συμψηφιστεί με το επιστρεπτέο προς αυτόν ποσό της αρνητικής μεταβολής του ΕΝΦΙΑ.

Αν από την υποβολή της διορθωτικής δήλωσης Ε9 προκύψει μείωση του αρχικώς βεβαιωθέντος ΕΝΦΙΑ πάνω από 300 ευρώ, τότε ο φορολογούμενος θα κληθεί με ηλεκτρονικό μήνυμα μέσω του ΤΑΧΙSnet να προσέλθει στην αρμόδια ΔΟΥ προσκομίζοντας όλα τα δικαιολογητικά που επιβεβαιώνουν το λόγο υποβολής της διορθωτικής δήλωσης, προκειμένου να γίνει έλεγχος και να οριστικοποιηθεί το αποτέλεσμα της εκκαθάρισης. Και στην περίπτωση αυτή, το όποιο ποσό προστίμου ή προστίμων εκπρόθεσμης υποβολής καταλογιστεί στον φορολογούμενο θα μπορεί να συμψηφιστεί με το επιστρεπτέο προς αυτόν ποσό της αρνητικής μεταβολής του ΕΝΦΙΑ.

Αν υποβληθεί διορθωτική δήλωση Ε9 μόνο για το έτος 2018, τότε ο φορολογούμενος θα κληθεί να πληρώσει ένα μόνο πρόστιμο εκπρόθεσμης υποβολής ύψους 100 ευρώ. 

Όμως θα έχει προλάβει να διορθώσει τυχόν λάθη ή παραλείψεις στα στοιχεία της ακίνητης περιουσίας του πριν από την έκδοση του εκκαθαριστικού του ΕΝΦΙΑ για το έτος 2018 και έτσι θα καταφέρει να γλιτώσει τυχόν άδικη υπερχρέωση, πολύ μεγαλύτερη των 100 ευρώ, που θα αποτυπωνόταν στο εκκαθαριστικό αν δεν είχε γίνει εγκαίρως η υποβολή της διορθωτικής δήλωσης.