Scope Ratings: Οι πέντε μεγάλες απειλές για το αξιόχρεο της Τουρκίας

Νέα προειδοποίηση για την πιστοληπτική αξιολόιγηση της Τουρκίας εξαπέλυσε σήμερα ο ευρωπαϊκός οίκος Scope Ratings, o οποίος στις 26 Ιουλίου έθεσε τη γειτονική χώρα σε καθεστώς αρνητικής παρακολούθησης για πιθανή υποβάθμιση. Όπως όλα δείχνουν η υποβάθμιση αυτή μάλλον δεν θα αργήσει πολύ να έρθει, εάν επιμείνουν οι πιέσεις ΗΠΑ και αγορών και κυρίως εάν επιμείνει ο Ερντογάν στη σημερινή γραμμή των προκλήσεων. 

Η Scope, που βαθμολογεί το τουρκικό αξιόχρεο με BB+, σε σημερινό σημείωμά της προσδιορίζει πέντε βασικές απειλές για την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας. Προειδοποιεί δε ότι «οι αγορές κεφαλαίου θα συνεχίσουν να δοκιμάζουν το μοντέλο οικονομικής διαχείρισης της Τουρκίας έως ότου δουν ουσιώδη αλλαγή κατεύθυνσης». 

1.  Αποτελεσματικότητα, αξιοπιστία των θεσμών της χώρας

Η κυριότερη απειλή σύμφωνα με την Scope Ratings είναι η εξασθένηση των θεσμών, η οποία συνοδεύεται από την συγκέντρωση υπερεξουσιών στα χέρια του Ερντογάν. Αυτό το πλαίσιο αυξάνει τον κίνδυνο για εσφαλμένες κινήσεις στο μέτωπο της οικονομικής πολιτικής, αλλά και για εξωτερικά σοκ γεωπολιτικής φύσεως. 

Ο οίκος σημειώνει ότι οι σχέσεις της Τουρκίας με την Κίνα και τη Ρωσία είναι μεν σημαντικές, αλλά ενδεχόμενα δάνεια από αυτές τις δύο χώρες δεν θα συνοδεύονται από δεσμεύσεις για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, όπως θα συνέβαινε με ένα πρόγραμμα του ΔΝΤ, και επομένως δεν θα αντιμετώπιζαν τις αδυναμίες της τουρκικής οικονομίας. 

2. Η ραγδαία υποτίμηση της λίρας έναντι του δολαρίου 

Το τουρκικό νόμισμα έχει υποτιμηθεί 45% έναντι του αμερικανικού δολαρίου από τις αρχές του 2018, γεγονός που εντείνει τις ανοδικές πιέσεις στον πληθωρισμό. Ο δείκτης τιμών καταναλωτή στην Τουρκία αγγίζει ήδη το 16%, κατατρώγοντας την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών. Οι ενέργειες της κεντρικής τράπεζας μέχρι στιγμής δεν έχουν αποδώσει καρπούς. 

3. Το αυξανόμενο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών

Το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών έχει διευρυνθεί στο 6,2% του ΑΕΠ και εκτιμάται ότι θα φτάσει στο 6,8% έως τα τέλη του έτους. Η εξέλιξη αυτή απειλεί με περαιτέρω διάβρωση τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας, τα οποία είναι 130,9 δισ. δολάρια. Παράλληλα εντείνει τους φόβους για μεγάλες εκροές κεφαλαίων και έλλειμμα δολαρίων στις τουρκικές τράπεζες.

4. Το ιδιωτικό χρέος 

Η βουτιά του τουρκικού νομίσματος ανησυχεί πρωτίστως εξαιτίας του γεγονότος ότι ο ιδιωτικός τομέας έχει μεγάλη έκθεση σε χρέος σε ξένο νόμισμα. Αυτή ανήλθε στα 223 δισ. δολάρια το πρώτο τρίμηνο του έτους και προβλέπεται να αυξηθεί περαιτέρω. Οι ακαθάριστες ανάγκες χρηματοδότησης εξωτερικού χρέους της Τουρκίας υπολογίζεται ότι θα ανέλθουν στα 240 δισ. δολάρια τόσο φέτος όσο και το 2019 έναντι 220 δισ. δολαρίων το 2017. 

5. Επιδείνωση των δημοσιονομικών, απουσία πειθαρχίας

Με τον Ερντογάν να επιμένει σε αύξηση των δαπανών το δημοσιονομικό έλλειμμα άνοιξε στο 2,5% του ΑΕΠ το 2018 από 1,2% κατά μέσο όρο την περίοδο 2013-2017.Μένει να φανεί εάν θα αλλάξει ρότα ο νέος υπουργός Οικονομικών ή θα δεχθεί να πιέσεις να συνεχίσει στον ίδιο δρόμο, καθώς έρχονται τοπικές εκλογές τον Μάρτιο του 2019.