Για σχεδόν δέκα χρόνια, η Λι Σο Γέον κοιμόταν στο κάτω κρεβάτι της κουκέτας, σε ένα δωμάτιο που μοιραζόταν με πάνω από 25 άλλες γυναίκες. Στην κάθε μία δινόταν ένα σετ από συρτάρια, μέσα στα οποία θα μπορούσαν να κρατάνε τις στολές τους. Πάνω από αυτά τα συρτάρια, η κάθε μία είχε δύο κορνίζες. Η μία είχε τη φωτογραφία του ιδρυτή της Βόρειας Κορέας, Κιμ Ιλ Σουνγκ. Η άλλη, του εκλιπόντος πια διάδοχού του, Κιμ Γιονκ Ιλ.
Πλέον, έχουν περάσει δέκα χρόνια από τότε που η Λι Σο αποστρατεύτηκε, αλλά ακόμα θυμάται καθαρά τη μυρωδιά των τσιμεντένιων στρατώνων.
«Ιδρώνουμε πάρα πολύ. Το στρώμα που κοιμόμαστε είναι φτιαγμένο από φλοιό ρυζιού. Έτσι, όλη η δυσοσμία και ο ιδρώτας του σώματος διαποτίζουν το στρώμα και μένουν εκεί. Δεν είναι καθόλου ευχάριστο».
Ένας ακόμα παράγοντας ήταν η κατάσταση των εγκαταστάσεων υγιεινής. «Για εμάς τις γυναίκες, ένα από τα δυσκολότερα πράγματα είναι πως δεν μπορούμε να κάνουμε μπάνιο όπως πρέπει», λέει η Λι Σο. «Δεν υπάρχει ζεστό νερό. Συνδέουν έναν σωλήνα σε ένα ρέμα που περνάει από το βουνό και το νερό αντλείται απευθείας από αυτό τον σωλήνα. Βρίσκαμε βατράχια, ακόμα και φίδια σε αυτό τον σωλήνα».
Η Λι Σο Γέον, πλέον 41 χρονών, κόρη καθηγητή πανεπιστημίου, μεγάλωσε στα βόρεια της χώρας. Πολλοί άνδρες της οικογένειάς της είχαν υπηρετήσει ως στρατιώτες, και όταν ο λιμός γονάτισε τη χώρα τη δεκαετία του '90, δήλωσε εθελοντικά συμμετοχή, παρακινούμενη από το γεγονός πως θα εξασφάλιζε το καθημερινό της γεύμα.
Χιλιάδες νεαρές γυναίκες ακολούθησαν τον ίδιο δρόμο.
«Ο λιμός κατέστησε ιδιαιτέρως ευάλωτες τις γυναίκες στη Βόρεια Κορέα» δήλωσε η Γιέουν Μπάεκ, συγγραφέας του βιβλίου North Korea’s Hidden Revolution, «περισσότερες γυναίκες αναγκάστηκαν να δουλέψουν και έτσι, περισσότερες βίωσαν τραυματικές εμπειρίες, όπως σεξουαλικές παρενοχλήσεις και βιασμούς».
Είναι οι λιποτάκτες αξιόπιστοι;
Η συγγραφέας, δημοσιογράφος και ειδικός σε θέματα που αφορούν τη Βόρεια Κορέα, Τζουλιέτ Μόριλοτ και η Γιέουν Μπάεκ λένε πως η κατάθεση της Λι Σο συνάδει με άλλες παρόμοιες καταθέσεις, αλλά προειδοποιούν πως οι λιποτάκτες πρέπει να αντιμετωπίζονται με προσοχή.
«Υπάρχει αδιανόητη ζήτηση για πληροφορίες από τη Βόρεια Κορέα. Αυτό το γεγονός ενθαρρύνει τον κόσμο να πει φουσκωμένες ιστορίες στα ΜΜΕ, ιδίως αν εκτός από τη δημοσιότητα, υπάρχει και χρηματική αμοιβή. Πολλοί λιποτάκτες που δε θέλουν να εμπλακούν με τα ΜΜΕ, ανησυχούν πολύ για αυτούς που προσπαθούν να χτίσουν μια καινούργια επαγγελματική καριέρα γύρω από τη λιποταξία τους. Καλό είναι να μην το ξεχνάμε αυτό», δήλωσε η Μπάεκ.
Από την άλλη, οι πληροφορίες που προκύπτουν από επίσημες πηγές της Βόρειας Κορέας, πιθανώς να είναι προϊόν καθαρής προπαγάνδας.
Η Λι Σο Γέον δε ζήτησε χρηματική αμοιβή για τη συνέντευξή της στο BBC. Στις αρχές της θητείας της, η 17χρονη Λι Σο απολάμβανε τη στρατιωτική ζωή, εξαιτίας του πατριωτισμού που τη διακατείχε και της αίσθησης πως αποτελεί μέρος ενός συνόλου. Της είχε κάνει εντύπωση το πιστολάκι για τα μαλλιά που ήταν διαθέσιμο στο στρατόπεδο, αν και οι συχνές διακοπές ρεύματος δεν της έδιναν πολλές ευκαιρίες να το χρησιμοποιήσει.
Η καθημερινή ρουτίνα ήταν ίδια για όλους, ανεξαρτήτως φύλου. Οι γυναίκες είχαν κάπως πιο χαλαρή μεταχείριση, όσον αφορούσε στις σωματικές ασκήσεις, αλλά έπρεπε να κάνουν σε καθημερινή βάση δουλειές όπως καθάρισμα και μαγείρεμα, από τις όποιες οι άνδρες είχαν πάρει απαλλαγή.
«Η Βόρεια Κορέα είναι μια κοινωνία παραδοσιακά ανδροκρατούμενη και οι παραδοσιακοί αυτοί ρόλοι παραμένουν έως και σήμερα», δηλώνει η Τζουλιέτ Μόριλοτ, συγγραφέας του North Korea in 100 questions, (Η Βόρεια Κορέα σε 100 ερωτήσεις), το οποίο είναι γραμμένο στα Γαλλικά. «Οι γυναίκες πρέπει ακόμα να "ttukong unjeongsu”, το οποίο σημαίνει “μένουν στην κουζίνα, όπου και ανήκουν”».
Η σκληρή εκπαίδευση και οι μερίδες φαγητού που ολοένα και μίκραιναν, είχαν επιπτώσεις στα σώματα τής Λι Σο και των άλλων στρατιωτών.
«Μετά από περίπου 9 μήνες θητείας, δε μας ερχόταν πλέον περίοδος εξαιτίας του υποσιτισμού και του άγχους. Οι άλλες έλεγαν πως αυτό ήταν για καλό. Η κατάσταση ήταν τόσο άσχημη που αν είχαμε και περίοδο, τα πράγματα θα γινόντουσαν ακόμα χειρότερα».
Η Λι Σο λέει πως ο στρατός δεν προνόησε για την εμμηνόρροια κατά τη θητεία της και πως αυτή και άλλες γυναίκες συχνά δεν είχαν άλλη επιλογή από το να ξαναχρησιμοποιούν τις σερβιέτες τους.
«Μέχρι και σήμερα, οι γυναίκες χρησιμοποιούν τις παραδοσιακές, λευκές, βαμβακερές σερβιέτες, οι οποίες πρέπει να πλένονται κάθε βράδυ μακριά από τους άνδρες, έτσι οι γυναίκες ξυπνάνε πολύ νωρίς και το κάνουν», λέει η Τζουλιέτ. «Ένα από τα κορίτσια που μίλησα, το οποίο ήταν 20 χρονών, μου είπε πως η εκπαίδευσή της είναι τόσο σκληρή που έχουν περάσει 2 χρόνια από την τελευταία φορά που της ήρθε περίοδος».
Μπορεί η Λι Σο να κατατάχθηκε εθελοντικά, το 2015, όμως, ανακοινώθηκε ότι όλες οι γυναίκες στη Βόρεια Κορέα θα πρέπει να κάνουν επτά χρόνια υποχρεωτική θητεία από τα 18 τους. Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση πήρε την ασυνήθιστη για τα δεδομένα της πρωτοβουλία και δήλωσε πως θα διανείμει γυναικεία είδη υγιεινής γνωστής μάρκας στις περισσότερες μονάδες.
Η Μπάεκ λέει πως «ίσως αυτός να είναι ο τρόπος τους να εξιλεωθούν για τα λάθη του παρελθόντος. Μπορεί να γίνεται για να υπερτονιστεί πως οι άσχημες συνθήκες που αντιμετώπιζαν οι γυναίκες, ανήκουν οριστικά στο παρελθόν. Έτσι, οι γυναίκες θα σκεφτούν: Επιτέλους, θα μας φροντίζουν».
Παρόλα αυτά, οι γυναίκες στρατιώτες που υπηρετούν στην ύπαιθρο, δεν έχουν πάντα πρόσβαση σε ιδιωτικές τουαλέτες, ενώ κάποιες είπαν στη Μόριλοτ πως συχνά αναγκάζονται να ανακουφίζονται μπροστά σε άντρες, κάτι που τις κάνει να νιώθουν απίστευτα ευάλωτες.
Οι Μπάεκ και Μόριλοτ συμφωνούν πως η σεξουαλική παρενόχληση είναι σύνηθες φαινόμενο. Η Μόριλοτ λέει πως όταν προσέγγισε το θέμα του βιασμού στον στρατό, «οι περισσότερες γυναίκες είπαν πως συμβαίνει σε άλλες». Καμία δεν παραδέχτηκε ότι έχει συμβεί στην ίδια προσωπικά.
Η Λι Σο Γέον επίσης δηλώνει πως δε βιάστηκε κατά τη θητεία της μεταξύ 1992 και 2001, αλλά το ίδιο δεν ισχύει για πολλές συστρατιώτες της. «Ο διοικητής συνήθως έμενε στο δωμάτιό του τις βραδινές ώρες και βίαζε τις γυναίκες στρατιώτες που ήταν από κάτω του στην ιεραρχία. Ήταν ένας ατελείωτος φαύλος κύκλος».
Ο στρατός της Βόρειας Κορέας δηλώνει πως παίρνει πολύ σοβαρά τη σεξουαλική παρενόχληση και πως όσοι βρεθούν ένοχοι για βιασμό, αντιμετωπίζουν ποινή φυλάκισης έως και επτά ετών. «Τις περισσότερες φορές, όμως, δε βρίσκεται κανείς για να καταθέσει. Σαν αποτέλεσμα, συνήθως δεν τιμωρείται κανείς», λέει η Μόριλοτ. Προσθέτει ακόμα, πως η εθελοτυφλία για το θέμα αυτό, έχει τις ρίζες της στην Πατριαρχική νοοτροπία της κοινωνίας της Βόρειας Κορέας. Ακριβώς της ίδιας νοοτροπίας που προστάζει να κάνουν οι γυναίκες τις περισσότερες δουλειές στο στρατόπεδο.
Ιδιαίτερα επισφαλείς είναι οι γυναίκες από φτωχές οικογένειες. Αυτές, συνήθως καταλήγουν σε οικοδομικά συνεργεία και στεγάζονται σε μικρούς στρατώνες ή ακόμα και υπόστεγα. Στα σπίτια, η ενδοοικογενειακή βία είναι ακόμα και σήμερα, ευρέως αποδεκτή και δεν αναφέρεται στις αρχές. Τα πράγματα δε θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά στον στρατό. Αλλά πρέπει να τονίσω πως τα πράγματα δεν είναι διαφορετικά ούτε στον στρατό της Νότιας Κόρέας».
Για την ιστορία, η Λι Σο, που υπηρέτησε ως λοχίας σε μια μονάδα υπεύθυνη για την επικοινωνία, τοποθετημένη κοντά στα σύνορα με τη Νότια Κορέα, έφυγε από τον στρατό σε ηλικία 28 χρονών. Ανακουφίστηκε που είχε πάλι τη δυνατότητα να περάσει χρόνο με την οικογένειά της, αλλά συνειδητοποίησε επίσης πως δεν είχε τα απαραίτητα εφόδια για να ζήσει έξω από τον στρατό και δυσκολευόταν οικονομικά.
Το 2008, αποφάσισε να διαφύγει στη Νότια Κορέα. Στην πρώτη της απόπειρα, τη συνέλαβαν στα σύνορα με την Κίνα και την έστειλαν σε ένα σωφρονιστικό στρατόπεδο για ένα χρόνο. Τη δεύτερη φορά, λίγο αφότου αποφυλακίστηκε, κολύμπησε τον ποταμό Τούμεν και έφτασε στην Κίνα. Εκεί, στα σύνορα, είχε ραντεβού με έναν μεσάζοντα, ο οποίος και εξασφάλισε τη μεταφορά της από την Κίνα στη Νότια Κορέα.
Πηγή: BBC
No comments:
Post a Comment